Busstation Tilburg

Nominatie Dutch Daylight Award 2020
Projecten groter of gelijk aan 1000 m²

Projectomschrijving

Het nieuwe busstation is onderdeel van de grootschalige revitalisering van het OV-knooppunt Tilburg. Het ontwerp is geheel gericht op reizigerscomfort en een overzichtelijke verkeersafwikkeling. Bovendien is het een 0-op-de-meter-project: het wekt evenveel energie op als dat het verbruikt.

De basis van het busstation is een reeks ranke kolommenparen. Hierop is een stalen luifelstructuur aangebracht, bespannen met ETFE-folie. Het bouwwerk vormt een langgerekt driehoekig circuit met de opstelplaatsen voor de bussen langs de buitenrand. Het hart van het circuit is open. Hierin zijn groenplantsoenen opgenomen met daaromheen een zitrand voor de reizigers. De riante luifel overdekt de volledige perrons en een deel van de bussen. Reizigers kunnen zo altijd beschut in- en uitstappen. Bovenop de luifel ligt 250 m² aan zonnepanelen.

Veel aandacht is besteed aan een integrale, elementaire opzet, materialisatie en detaillering. Zo bevatten de kolommen zowel de regenpijpen als de elektrische bekabeling. Een stalen zetwerk vormt de centrale dragende ligger van de luifel en functioneert tegelijk als watergoot. De drainagegaten hierin zijn benut voor het opspannen van het ETFE-folie. In de stalen luifelrand zijn bewegingsmelders opgenomen die op de aanwezigheid van bussen en reizigers reageren. Op die manier is er altijd voldoende verlichting, terwijl het energieverbruik minimaal is.

Daglichtambitie

Het ontwerpconcept is eenvoudigweg een eenduidige dakvorm op een rij ranke kolommen. De luifel beschermt niet alleen tegen weer, wind maar ook de felle zon. De transparante overkapping speelt met zowel het daglicht als met kunstlicht. Het strak gespannen ETFE-folie filtert en verstrooit overdag het zonlicht. De zonnepanelen erboven maken een markant schaduwspel op het doek. En bij bewolkt weer wordt de luifel diffuus maar tegelijk ook heel helder. Na zonsondergang transformeert het dak in een stedelijk lichtarmatuur en geeft als een grote lampion de ervaring van veiligheid en intimiteit.

Juryrapport; voor bezoek op locatie

De integratie van functionele en esthetische, simpele en ingewikkelde technische oplossingen, dag- en kunstlicht heeft geleid tot een prettige publieke ruimte die meedeint op het buitenlicht (van de dag en de nacht). Door slimme materiaaltoepassing is een luifel ontworpen die overdag een fris en schoon ogende, en ’s avonds een warme en veilige atmosfeer schept, met minimaal energieverbruik. De jury wil hier graag een stop met de bus maken om het licht- en schaduwspel en tijdelijk verblijf alhier te ervaren.

Juryrapport; na bezoek op locatie

De jury vond in Tilburg een bijzonder goed ontworpen plek, met een luifel die dag en nacht een prettige, lichte gebruikerservaring geeft en een mooie link naar het ontwerp van de stationsoverkapping. De innovatieve toepassing van materiaal en de slingerende vorm met openingen voor tuinen geven een goed afgestemd, mooi en verrassend licht en zicht. De ontwerpdetails zoals braille in de leuning, de staal,-detaillering en de integratie met kunstlicht werden hooggewaardeerd. Door daglichtvariaties vertoont de structuur inderdaad een mooi dynamisch schouwspel door de kunststof en PV-paneeltjes. Er werd helaas één verbeterpunt gevonden in de kwetsbaarheid voor vervuiling.

Award uitreiking + film Juryrapport Award 20/21